Azken bi egun hauetan ere ez dugu denbora galdu, bilera txiki, eztabaida amankomunak, proiektuak garatzeko talde zein bakarkako lana, ikastaldiko agurraren prestaketa, sentsibilizazio ekintza, elkarrizketa eta abar luze batetan ibili dira ikastaldiko partaideak. Hainbatek beren komunitateetan gauzatzen ari diren proiektu motibatzaileen gainean hitz egin digute ere. Esate baterako Pula Huenumilla Herrerak Mapusumuna biziberritzeko Guaimapun egiten dituzten barnetegien inguruan hitz egin zigun.

Mapusumuna biziberritzeko mugimendu honetan, jende gazteak eta batez ere ikasle mugimenduak duen garrantzia azpimarratzen zuen Paulak. Hainbat unibertsitate ikasle hasi dira hizkuntza ikasi eta erabiltzen, espazioak berreskuratzen. Honek hizkuntzari estatusa itzultzeaz gain, hiztun komunitateari ere konfidantza itzultzen dio.

Paulak kontatzen zigun, duela bi urte hasi zela Mapusumuna ikasten, zazpi hilabete beranduago, hasiberrie irakasten ere hasi zela. Autobus geltokian telefonoz mapusumunez hitz egitea ekimen eraldatzailea dela azaltzen digu, toki publiko batean, hizkuntza gutxituan neska gazte unibersitario “maputxe berri” batek hizkuntzarekiko konpromezu eta arrotasuna erakusten duelako. Horrela, arritutako jendearen artean kontaktu sareak ere eratzen direla azaltzen digu Paulak, gogoeta bultzatzen dela.

Gaur Nahuat hizkuntzaren ordezkari diren Leonardo Durán eta Lizbeth Sanchezek beren komunitatean bertako hizkuntzan oinarritutako heziketa programan lanean ari direla erakutsi digute. Komunidadea, irakasleak eta ikasleak konprometitzen ditu programa honek. Irakasleek beraiek osatzen dituzte materialak eta ikasleek teknologia berriak Nahuat hizkuntzaren kosmobisioarekin bateratzeko aukera dute.  “Nahuatpedia” osatzen ari dira guztien artean, hizkuntzaren bitartez kultur aniztasuna barneratzen dute ikasleek, baita Nahuat hizkuntzak berak barnebiltzen dituen balioak ere. Esaterako, zenbaketa sistemari dagokionean, Nahuat hizkuntzan hogeinaka zenbatzen da, 23 literalki “hogei eta zure hiruak” delarik, euskareren antzera.

Bestalde, datorren astean Nekane Muñozen eskutik 9 hizkuntza gutxituetako ordezkariekin batera egindako elakarrizketa laburrak izango ditugu.