Zer esan nahi du irakasle izateak Euskal Hezkuntzan sistema?

Horixe izan zen Eusko Ikaskuntzak Gasteizen antolatu zuen topaketaren izena. Joateko asmoa nuen, baina ez zen posible izan. Topaketak bi parte izan zuen: hitzaldi “inspiratzaileak” eta parte hartzeko dinamika. Lehen partea youtube-ra igo dute duela gutxi. Hemen: https://youtu.be/KsijkMjEWvo?si=1WDzhXBmQvac-cmQ

Laburbilduz:

• Irakasleen identitate profesionala (gustatzen zait kontzeptua) hiru une nagusitan eraikitzen dela azaldu zuten: irakasle-eskolan, eskolako lehen urteetan eta ibilbide profesional osoan zehar.
• Eraikuntza hori ez da zerotik abiatzen. Irakasle-eskolan (Hezkuntza fakultatea deitzen da orain) sartzen direnean ere, iraskaslegai horiek beren motxila daranate, uste eta sinismen multzo bat eta hainbat bizipen. Eskola esperientzia komuna da, baina, era berean, oso pertsonala.
• Irakasle-eskolak paper garrantzitsua du irakaslegaien identitate profesionala eraikitzen… baina ez dago horretarako asignaturarik.
• Ikasketak amaitutakoan, eskolara iristen denean, zenbat denbora behar du irakasleak autonomia profesionalaren mailara iristeko? Literatura espezializatuan 6 bat urte aipatzean da. Tarte horretan irakaslearen motxila (usteak eta sinismenak) eraldatu egiten da, han bizi duenaren arabera. Ze nolako mekanismoak daude ikastetxeetan prozesu hau bideratzeko edo errazteko?
• Bide batez, ohar zaitezte autonomia profesionalak eta egonkortze laboralak ez dutela zertan beti bat etorri.
• Eta zer esan etengabeko prestakuntzari buruz? Motxila hori ihartzen eta usteltzen utziko al dugu? Ala etengabe eraldatzen jarraituko dugu? Identitate profesional eraldatzailearen eta irakasle gogoetatsuaren ideiak ekartzen dituzte gogora.

Bikain… Baina ekar dezagun hori guztia euskara teknikariaren mundutxora:

• Hasierako formazioa definitu gabe jarraitzen du. Formazio iturri izan zen HIZNET ikastaroa (Eusko Ikaskuntzak bultzatua) bertan behera geratu zen, Jaurlaritzak berak bultzatu behar zuen masterra abian jartzeko. Egia aitortu behar badut, badakit zeozertan ari direla (hemen), baina pista dezente galdu diot gaiari.
• Zein da euskara teknikariok lanbidera ekartzen dugun motxila? Zein da gure identitate profesionala? Garai batean asko eta asko (gehienok) militantziatik etorri ginen (euskalgintzatik) eta horixe zen gure motxila (batzuek gerora askotxo traizionatu badute ere). Orain?
• Teknikari bat lanpostura iristen denean, ze nolako formazioa jasotzen du? Gehienetan txosten-sorta bat mahai-gainean, “irakurtzen joateko” (ezagutzen dut teknikaririk, bere lana zehazki zein izango den jakin gabe, astebete luzez txostenak irakurtzen egon denik).
• Eta etengabeko formazioa? Ikastaro, saio, topaketa eta jardunaldiak ugari dira… egia; baina tokian tokiko erakundearen formazio-politikaren mende zaudenez, horren arabera izango duzu bertan parte hartzeko aukera gehiago edo gutxiago. Horren hutsunez, formazioa jarrera pertsonala bihurtzen da beste ezer baino gehiago. Gainera… inpresio dut formazio-saio horietako askok identitate profesional teknokratikoa dutela jomuga eta ez identitate eraldatzailea.

Esandakoa! Oraindik ere uste dut beharrezkoa dela gure lanbideari buruzko eztabadaida.